અમદાવાદઃ ઢોંસા વર્લ્ડ ફેમસ સાઉથ ઈન્ડિયન વ્યંજન છે, જે માત્ર ભારતમાં જ નહીં પણ વિદેશમાં પણ ખૂબ ખવાય છે. પનીર ઢોંસા, પ્લેન ઢોંસા, ટોમેટો ઢોંસા, મૈસૂર મસાલા ઢોંસા, પિત્ઝા ઢોંસા… અનેક પ્રકારના ઢોંસા આજકાલ માર્કેટમાં મળે છે પરંતુ આ બધામાં સ્પેશિયલ મૈસૂર મસાલા ઢોંસા છે.
આ ઢોંસા બહારથી ક્રિસ્પી તથા અંદરથી સ્પંજી હોય છે. ચટણીની સાથે ખાવાની અલગ જ મજા છે. મસાલા ઢોંસા માત્ર મૈસૂરમાં જ નહીં પણ શ્રીલંકા, મલેશિયા, સિંગાપુર જેવા દેશોમાં પણ ખવાય છે. આ ઢોંસાની હિસ્ટ્રી પણ કમાલની છે.
ઢોંસાનો ઉલ્લેખ પાંચમી સદીમાં મળે છે. ઈતિહાસકારો મતે, ત્યારે કર્ણાટકના ઉડ્ડપીના મંદિરની આસપાસની ગલીઓ ઢોંસા માટે લોકપ્રિય હતી. તમિળ સાહિત્યમાં પણ આનો ઉલ્લેખ છે. મૈસૂર મસાલા ઢોંસાની વાત કરીએ તો તેના તાર મૈસૂરના મહારાજા વડયાર સાથે જોડાયેલા છે.
કહેવાય છે કે એકવાર મૈસૂર પેલેસમાં એક ફેસ્ટિવલનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. આ ફેસ્ટિવલના અંતે બહુ બધુ ભોજન વધ્યું હતું. ભોજનની બરબાદી જોઈને રાજા દુઃખી થઈ ગયા હતાં અને તેમણે શાહી રસોઈયાને આનો ઉકેલ લાવવાનું કહ્યું હતું. ત્યારે રસોઈયાઓએ વધેલા શાકમાં મસાલો નાખીને ઢોંસા સાથે સર્વ કર્યું હતું અને આ રીતે મસાલા ઢોંસાની શરૂઆત થઈ હતી.
મસાલા ઢોંસાની પાછળ અન્ય એક કિસ્સો પણ જોડાયેલો છે. પહેલાં ઢોંસાને બટાકાના શાક સાથે આપવામાં આવતો હતો. તે સમયે મોટાભાગની હોટલમાં બ્રાહ્મણો જ ઢોંસા બનાવતા હતા, જેથી તેઓ ક્યારેય ડુંગળી નાખતા નહોતાં. એકવાર દક્ષિણના એક રાજ્યમાં બટાકાની અછત સર્જાઈ અને પછી ધીમે ધીમે બટાકાની સાથે ડુંગળી મિક્સ કરવામાં આવી હતી અને કોઈને ખ્યાલ ના આવે કે બટાકા ઓછા અને ડુંગળી વધારે છે એટલે ઢોંસાની અંદર જ શાક નાખવામાં આવતુ. આ રીતે અજાણતા જ મસાલા ઢોંસાની શોધ થઈ હતી.
હવે, કારણ કોઈ પણ કેમ ન હોય, મસાલા ઢોંસા તો એકદમ સ્વાદિષ્ટ હોય છે ત્યારે જ તો પૂર્વથી પશ્ચિમ ને ઉત્તરથી દક્ષિણ સુધી તમામ નાની-મોટી હોટલના મેન્યૂમાં મસાલા ઢોંસા જરૂરથી હોય છે.
